Η ελληνική αρχαιολογική επιστήμη του χρωστά πάρα πολλά, για το αποτελεσματικό του έργο σε πολλούς αρχαιολογικούς τόπους της χώρας. Η Λάρισα του χρωστά την αποκάλυψη του εμβληματικού Αρχαίου Θεάτρου, με το οποίο έχει άρρηκτα συνδέσει την επιστημονική του σταδιοδρομία.
Ο Αθανάσιος Τζιαφάλιας, παρά το γεγονός ότι συνταξιοδοτήθηκε από το 2007, συνεχίζει να εργάζεται με ρυθμούς εφήβου, για το τεράστιας αξίας αρχαιολογικό μνημείο της πόλης.
Γεννήθηκε στον Πρόδρομο Καρδίτσας. Είναι πτυχιούχος της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης, τμήμα Ιστορικό – Αρχαιολογικό.
Από το 1971 μέχρι το τέλος του 1973 εργάστηκε ως βοηθός στο Σπουδαστήριο Ιστορίας της Τέχνης της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ. Το 1974 διορίστηκε στο υπουργείο Πολιτισμού ως επιμελητής αρχαιοτήτων και τοποθετήθηκε στο Μουσείο Θεσσαλονίκης. Το 1975 μετατέθηκε στην τότε ΙΕ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων της Λάρισας ως Επιμελητής Αρχαιοτήτων και από το 1995 μέχρι τις αρχές του 2007, που συνταξιοδοτήθηκε, ως Προϊστάμενος της ίδιας Εφορείας.
Κατά τη διάρκεια της υπηρεσίας του στη Λάρισα, συμμετείχε ως τακτικό μέλος στο Τοπικό Συμβούλιο Μνημείων Ηπείρου, με έδρα τα Ιωάννινα, για 2 χρόνια, στο Τοπικό Συμβούλιο Μνημείων Θεσσαλίας συνεχώς, στο ΣΧΟΠ της τότε Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Λάρισας, στο Περιφερειακό Συμβούλιο Οικισμών Θεσσαλίας, στις Επιτροπές Καθορισμού Λατομικων Ζωνών Λάρισας, Τρικάλων και Γρεβενών, καθώς και σε πολλές άλλες επιτροπές που αφορούσαν τις υπηρεσιακές του αρμοδιότητες.
Κύριες υπηρεσιακές του δραστηριότητες ήταν οι ακόλουθες:
α) Συμμετείχε ως Έφορος Αρχαιοτήτων στην επιτροπή εκτέλεσης έργων Μουσείων του υπουργείου Πολιτισμού για την κατασκευή του Διαχρονικού Μουσείου της Λάρισας, το οποίο θεμελιώθηκε τον Μάιο του 1996 και ολοκληρώθηκε τον Δεκέμβριο του 2006.
β) Παράλληλα ασχολήθηκε συστηματικά με τις διάφορες αναγκαίες διαδικασίες αποκάλυψης του Αρχαίου Θεάτρου της Λάρισας.
Ως βοηθός στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης συμμετείχε σε πολύ μεγάλες ανασκαφές που διενεργούσαν οι καθηγητές αρχαιολογίας (Μινωικό Ανάκτορο Ζάκρου Σητείας Κρήτης, Φιλίππων Καβάλας, Δίου, Βεργίνας Πηλίου και στο Πανθεσσαλικό Αρχαίο Ιερό στη Φίλια Καρδίτσας). Ως επιμελητής στο Μουσείο Θεσσαλονίκης διενήργησε ανασκαφές στην Αρχαία Ποτείδαια (Κασσάνδρα Χαλκιδικής) και στην αρχαία Άκανθο (Ιερισσό Χαλκιδικής).
Στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Λάρισας διενήργησε ανασκαφές στο Ασκληπιείο Τρίκκης (10 χρόνια), στο Πελιναίο Τρίκάλων, στους Γόμφους, στον Άτραγα, στην επαρχία Αγιάς (Μελιβοία, Νερόμυλοι, Γυρτώνημ Γεντίκι), Λάρισα (οικόπεδα μέσα στην πόλη), Κραννώνα, Άγιο Γεώργιο (15 χρόνια), Γόννους, Φάρσαλα, Ελασσόνα και στην Περραιβική Τρίπολη (Πύθειο, Σαραντάπορο, Άζωρο). Ανέσκαψε από το 1985 και εξής το Β΄ Αρχαίο Θέατρο της Λάρισας, αποκατέστησε στη θέση τους τα μάρμαρα που είχαν εξαχθεί κατά την εκσκαφή των θεμελίων για την ανέγερση συγκροτήματος οικοδομών και του έδωσε την οριστική μορφή που έχει σήμερα.
Η αποκάλυψη του Α’ Αρχαίου Θεάτρου είχε χαρακτηριστεί με υπουργική απόφαση ως συστηματική ανασκαφή, της οποίας υπήρξε διευθυντής καθόλη τη διάρκεια της θητείας του. Για την ανασκαφή και ανάδειξη του μεγαλοπρεπούς μνημείου εργάστηκε επί δεκαετίες μέχρι την συνταξιοδότησή του στις αρχές του 2007. Από το 2007 μέχρι το 2015 συνέχισε, συνταξιούχος πια, να εργάζεται στο αρχαίο θέατρο εθελοντικά, ως Πρόεδρος αρμόδιας επιστημονικής επιτροπής εμπειρογνωμόνων με στόχο τη συντήρηση και στερέωση αρκετών τμημάτων του πολύπαθου μνημείου. Από το 2016 μέχρι τον Μάρτιο του 2018 εργαζόταν σχεδόν καθημερινά στο μνημείο, καθόσον είχε οριστεί από το Σωματείο «Διάζωμα» ως επιστημονικός σύμβουλος της ομάδας σύνταξης της μελέτης συνολικής αποκατάστασης του μνημείου.
Επιστημονικό έργο: Συμμετείχε με ανακοινώσεις σε πολλά ελληνικά και διεθνή επιστημονικά συνέδρια και πραγματοποίησε αρκετές διαλέξεις στη Λάρισα, στα Τρίκαλα, στη Θεσσαλονίκη και στην Αθήνα. Δημοσίευσε παραπάνω από 180 επιστημονικές πραγματείες σε ελληνικά και διεθνή αρχαιολογικά περιοδικά και συνέγραψε τέσσερα αυτοτελή βιβλία αρχαιολογικού περιεχομένου. Ως διευθυντής μιας επιστημονικής ομάδας, μαζί με τον Bruno Helly και άλλους Γάλλους επιγραφικούς, δημοσίευσε το 2017 το corpus των επιγραφών των επιγραφών του αρχαίου Άτραγα, το οποίο βραβεύτηκε από τη Γαλλική Ακαδημία Επιστημών και Επιγραφικής στο Παρίσι.
Υπό την διεύθυνσή του και πάλι μαζί με τον Bruno Helly, ολοκληρώνεται σύντομα το corpus των επιγραφών της Περραιβικής Τρίπολης. Παράλληλα, ετοιμάζει και θα κυκλοφορήσουν σύντομα τρία βιβλία: Το ένα θα έχει τον τίτλο «Από το Καστρί Αγιάς και την Περαχώρα Τυρνάβου στο αρχαίο θέατρο Λάρισας» (αφορά την προέλευση του υλικού του μνημείου), το δεύτερο θα τιτλοφορείται «Διαδικασίες αποκάλυψης του αρχαίου θεάτρου της Λάρισας» σε συνδυασμό με ηλεκτρονική πληροφόρηση για το σύνολο του έργου και το τρίτο «Αρχαιολογικές έρευνες και ανασκαφές στην Περραιβική Τρίπολη (΄Αζωρο, Δολίχη και Πύθιο Ελασσόνας)».
Για το Αρχαίο Θέατρο Λάρισας ειδικότερα, υπό την διεύθυνσή του, ετοιμάζονται με γοργούς ρυθμούς δύο βιβλία. Το ένα μαζί με τον Bruno Helly, θα είναι ένα μεγάλο corpus 1.200 περίπου επιγραφών του μνημείου. Το δεύτερο αφορά αποκλειστικά και μόνο την αρχαιολογική μορφή του μνημείου στο σύνολό του.
