Ο Ευάγγελος Καραμανές διευθύνει το Κέντρον Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών από το 2014. Γεννήθηκε στον Ευαγγελισμό Λάρισας. Αρχικά σπούδασε Αρχαιολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Συνέχισε με μεταπτυχιακές σπουδές στη Λαογραφία και Κοινωνική Aνθρωπολογία στην ίδια Σχολή και στην Εθνολογία και Κοινωνική Ανθρωπολογία στην Ανώτατη Σχολή Κοινωνικών Επιστημών Παρισίων, όπου έλαβε και το διδακτορικό του με «άριστα μετ’ επαίνων» ως υπότροφος του Ιδρύματος Α. Γ. Λεβέντη.
Υπηρετεί στο Κέντρο Λαογραφίας από το 2002 ως ερευνητής ανεβαίνοντας τις ακαδημαϊκές βαθμίδες έως την θέση του διευθυντή ερευνών. Το Κέντρο αποτελεί μία πραγματική κιβωτό του λαϊκού και παραδοσιακού πολιτισμού που έχει ως σκοπό, την καταγραφή με επιτόπιες έρευνες, την διαφύλαξη και την προαγωγή των στοιχείων και εκδηλώσεων του λαϊκού πολιτισμού. Ιδρύθηκε ως «Λαογραφικόν Αρχείον» το 1918 από τον Νικόλαο Πολίτη και εντάχθηκε στην Ακαδημία Αθηνών με την ίδρυσή της το 1926. Διαθέτει πλουσιότατα αρχεία, συλλογές και ειδική βιβλιοθήκη. Εκεί υπηρέτησαν κατά καιρούς σημαντικές μορφές της Ελληνικής Λαογραφίας: Στίλπων Κυριακίδης, Γεώργιος Μέγας, Γεώργιος Σπυριδάκης, Δημήτριος Λουκάτος, Κώστας Ρωμαίος, Γεώργιος Αικατερινίδης, Στέφανος Ήμελλος και πολλοί άλλοι σπουδαίοι επιστήμονες. Η ύπαρξή του ως η μοναδική δημόσια ερευνητική δομή με αντικείμενο την Λαογραφία στην Ελλάδα και οι εργασίες του, διαμόρφωσαν διαχρονικά τις λαογραφικές έρευνες και συνέβαλαν σημαντικά στην εξέλιξη των θεωρητικών προσεγγίσεων της Λαογραφίας.
Η εργασία του στο ΚΕΕΛ συνδυάζει την εφαρμογή καινοτόμων εφαρμογών μέσω της ψηφιακής κυρίως τεχνολογίας με τον σεβασμό στην εκατονταετή επιστημονική παράδοση του Ιδρύματος. Εργάστηκε σε πολλά προγράμματα υπό την καθοδήγηση της τέως διευθύντριας Αικατερίνης Πολυμέρου-Καμηλάκη τα οποία αναβάθμισαν τις υποδομές του Κέντρου Λαογραφίας και μετέβαλαν ριζικά τον τρόπο λειτουργίας. Κατά τα πρόσφατα έτη υπήρξε επιστημονικός υπεύθυνος του Προγράμματος «Εθνικό δίκτυο ψηφιακής τεκμηρίωσης της άυλης και υλικής πολιτιστικής κληρονομιάς» (2014-2015) («Ψηφιακή Σύγκλιση») κατά το οποίο ανανεώθηκαν πλήρως οι ψηφιακές υποδομές του Κέντρου και δημιουργήθηκαν ψηφιακά αποθετήρια λαογραφικού υλικού και συλλογών που διευκόλυναν την πρόσβαση του κοινού στις πλούσιες συλλογές του. Διευθύνει τα έργα «Ψηφιοποίηση – επεξεργασία αναλογικού ηχητικού λαογραφικού υλικού» (2019) και «Ψηφιοποίηση – επεξεργασία χειρογράφου και εντύπου πρωτογενούς λαογραφικού υλικού» (2019-2020).
Έχει πραγματοποιήσει επιτόπιες λαογραφικές έρευνες, για την Ακαδημία Αθηνών, στις περιοχές Ασπροποτάμου Τρικάλων, Γρεβενών, στη Λευκάδα αλλά και στην Κριμαία, Άνδρο, Χαλκιδική κ.α. Τα ερευνητικά ενδιαφέροντα του αναφέρονται σε θέματα του υλικού πολιτισμού, της παραδοσιακής διατροφής, των παραδοσιακών τεχνικών, της τοπικής ταυτότητας, της λαϊκής λατρείας, της διαχείρισης ψηφιακού πολιτιστικού αποθέματος και της ιστορίας της Λαογραφίας και έχει δημοσιεύσει πολυάριθμες σχετικές μελέτες και βιβλία.
Το 2019 επιμελήθηκε την έκδοση του τόμου «Από την επιτόπια έρευνα στο αρχείο: τα λαογραφικά και εθνολογικά αρχεία ως πόλοι έρευνας, εκπαίδευσης και πολιτισμού / Du terrain à l’archive: les archives de folklore et d’ethnologie en tant que pôles de recherche, d’éducation et de culture». Πρόκειται για πρακτικά διεθνούς συνεδρίου που οργανώθηκε στην Ακαδημία Αθηνών με αφορμή την συμπλήρωση 100 χρόνων από την ίδρυση του Κέντρου Λαογραφίας το 2018 σε συνεργασία με την Société Internationale d’Ethnologie et de Folklore (SIEF) και το γαλλόφωνο επιστημονικό δίκτυο Eurethno. Στο βιβλίο επιχειρείται, μέσα από τις μελέτες Ελλήνων και ξένων επιστημόνων, συγκριτική και κριτική προσέγγιση των μεθόδων και των πρακτικών συλλογής, αρχειοθέτησης και επεξεργασίας του λαογραφικού υλικού και των επιτοπίων εθνογραφικών-εθνολογικών ερευνών στον ευρωπαϊκό χώρο από τον 19ο αιώνα έως τις ημέρες μας.
Παράλληλα με την ερευνητική εργασία του στην Ακαδημία Αθηνών που αποτελεί το κέντρο της δραστηριότητας του (είναι τακτικό μέλος του Επιστημονικού Συμβουλίου των Ερευνητικών Κέντρων της Ακαδημίας Αθηνών από το 2017), έχει ασχοληθεί με την διδασκαλία και την κοινοποίηση επιστημονικών θεμάτων στο ευρύ κοινό με δημοσιεύματα σε ΜΜΕ ευρείας κυκλοφορίας με στόχο την προβολή της μεγάλης σημασίας των στοιχείων του λαϊκού πολιτισμού στο σύγχρονο κόσμο. Επιβλέπει την πρακτική άσκηση φοιτητών πανεπιστημιακών σχολών στο Κέντρο Λαογραφίας και την εκπόνηση διατριβών. Έχει διδάξει ειδικά θέματα λαογραφίας και εθνολογίας στο Ινστιτούτο Επιμόρφωσης του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης, στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, στο Λαϊκό Πανεπιστήμιο της Εταιρείας Φίλων του Λαού και σε Ανοιχτά Πανεπιστήμια κ.α. και έχει συμμετάσχει στην συγγραφή διδακτικών εγχειριδίων για την εκπαίδευση ενηλίκων.
